Hạt Dổi là một gia vị rất nổi tiếng của vùng Tây Bắc, Việt Nam với hương vị đặc trưng không thể lẫn vào đâu và giá trị dược liệu cao nhờ hàm lượng tinh dầu dồi dào. Chỉ một vài hạt Dổi thôi là đủ để khiến một món ăn trở nên hoàn toàn khác biệt. Và những ai từng nếm thử hương vị hạt Dổi chắc chắn sẽ khó thể quên được sự nồng nàn của nó.
Trước đây, những cây Dổi cao hàng chục mét với thân thẳng tắp vươn mình lên bầu trời từng là niềm tự của cả vùng Tây Bắc. Và mỗi hạt Dổi từ những cây Dổi cổ thụ với mùi hương thơm lừng luôn được săn đón bởi các thương lái. Giá hạt Dổi khi đó có thời điểm lên tới 4 triệu/kg bởi nguồn cung rất hạn chế do hạt Dổi chủ yếu được khai thác ở trong rừng. Trong khi việc trồng cây Dổi cũng không hề dễ dàng. Cây Dổi phải mất ít nhất 9 năm mới cho thu hoạch và phải 15 năm trở lên mới cho sản lượng và chất lượng ổn định. Chính vì vậy, Hạt Dổi trở nên quý giá đến mức từng được mệnh danh là “Vàng đen Tây Bắc”. Mỗi người dân muốn mua hạt Dổi thường phải rất dè dặt và phải đếm từng hạt.
Những năm gần đây do nhận thấy giá trị kinh tế cao từ Hạt Dổi, nhiều địa phương đã triển khai trồng đồng loạt cây Dổi, đặc biệt là ở khu vực Tây Nguyên với giống Dổi ghép chỉ mất 3, 4 năm để cho thu hoạch. Điều này dẫn đến nguồn cung hạt Dổi tăng lên nhanh chóng và giá của nó cũng giảm sâu. Và hạt Dổi giờ không còn được coi là “quý như vàng” nữa khi người tiêu dùng có thể dễ dàng mua được cả kg về sử dụng. Vì vậy, nhiều người cảm thấy tiếc cho hạt Dổi, từ chỗ là “Vàng đen” giờ đã dần trở thành một loại gia vị bình thường.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia trong ngành gia vị và giới ẩm thực vẫn đánh giá cao hạt Dổi và vị thế của nó. Việc giá hạt Dổi giảm sâu chủ yếu do nguồn cung ồ ạt từ khu vực Tây Nguyên. Hạt Dổi ở đây tuy có ưu điểm về sản lượng lớn nhưng chất lượng lại không thể so sánh được với các vùng Tây Bắc, nhất là ở Lạc Sơn, Hoà Bình. Hạt Dổi được thu hái trong rừng hay những vườn trồng tự nhiên với những cây Dổi cổ thụ có tuổi đời trên 40 năm vẫn luôn đem tới hương vị khác biệt mà những cây Dổi ghép không thể có.
Do vậy, nhiều người vẫn kỳ vọng rằng hạt Dổi sẽ lấy lại được vị thế của mình trong tương lai khi người tiêu dùng dần quan tâm về chất lượng hơn là giá cả. Đồng thời những vùng nguyên liệu mới sẽ dần thu hẹp lại bởi nguồn cung vượt cầu khiến cho hạt Dổi trở nên khó bán. Mặt khác, việc giá hạt Dổi giảm mạnh cũng là cơ hội để các công ty xuất khẩu gia vị xúc tiến việc xuất khẩu hạt Dổi ra nước ngoài, vốn trước đây gặp nhiều hạn chế bởi giá hạt Dổi quá cao. Doispice đánh giá cơ hội để xuất khẩu hạt Dổi là không hề nhỏ bởi nhiều chuyên gia ẩm thực nước ngoài đã dùng thử gia vị này và cho rằng hạt Dổi hoàn toàn khác biệt với những gia vị khác và đem lại những trải nghiệm vô cùng thú vị. Không chỉ vậy, với hương thơm nồng giống long não và khả năng lưu hương dài lâu, hạt Dổi có thể được chiết xuất làm tinh dầu cho các công ty mỹ phẩm và dược phẩm quốc tế. Đây hứa hẹn sẽ là một thị trường đầu ra lớn cho hạt Dổi trong tương lai.
